گزارش جلسه گپ و گفتی درباره آموزش هنر (جلسه اول)
مکان: فسا- فاز 1- بلوار امام حسین- نبش کوچه 8- مؤسسه فرهنگی هنری چند منظوره درسگاه اهل خرد
زمان: سه شنبه، 28 مرداد 1404، ساعت 19
هنر را جوامع انسانی به منظور شناخت و عرضه خویشتن فردی و جمعی شان و البته ایجاد رابطه به وجود آورده اند تا پاسخگوی نیازهای خلوت و جَلوت شان نیز باشد. شاید این تعریف یا توضیح درباره هنر فقط به بخشی از کارکردهای هنر پرداخته باشد اما در هر صورت برای انتقال دیدگاه ما کارگشا و روشنگر است. به طور کلی پدیده و نظام آموزش را نیز می توان به مثابه یک ساز و کار ارتباطی در نظر گرفت که از یک طرف برای تک تک افراد یا اجتماعات و جوامع گوناگون، به شیوه های مختلف تعریف می شود یا معنا می یابد و از طرف دیگر سطوح و جایگاه های مختلفی دارد که جامعه و اشخاص با آن مواجه و چه بسا دست به گریبان هستند. اینکه علاقه مند به هر یک از عرصه های هنری موسیقی، نقاشی، خط، ادبیات، تئاتر، رقص و سینما باشیم یا در این زمینه ها به فعالیت بپردازیم به مرور ما را با مسائل مختلفی مواجه می کند که خواه ناخواه نیاز پیدا می کنیم درباره آن ها حرف بزنیم؛ با دوستی، نزدیکی، دوری، بزرگی، کوچکی، استادی، شاگردی یا...
حال از خود می پرسیم آیا این همه آموزش، در سطوح و زمینه های مختلف حتی غیر هنری، این انبوه کلاس و رفت و آمد و هزینه و حضور و غیاب، نیاز به گفتگو دارد؟ نیاز داریم که بپرسیم، نظر و پیشنهاد دهیم، نقد کنیم، گله کنیم، خشمگین شویم، بخندیم و عمیق شویم یا سطحی بگذریم؟ آیا اصولاً اجازه چنین کارهایی داریم، آن هم در عرصه آموزش؟ اگر اجازه و فرصت و مجال چنین چیزی، هر چند کوتاه و مختصر، فراهم شود آیا توان و طاقت چنین چیزی را داریم؟
خوشبینانه می خواهیم تا بتوانیم به یاری هنردوستان، به مرور و با حوصله چنین فرصتی را فراهم کنیم؛ بدون سلسه مراتب های بزرگ و کوچکی یا استاد و شاگردی و در حلقه ای از انسان ها. پایایی و بهبود کیفیت هنر از درگاه سخن و گفتگو می گذرد. آموزش می تواند توسط مؤسسات آزاد صورت گیرد یا دانشگاه ها و هنرستان ها متولی آن باشند. اما در کنار این ها و فراتر از آن، در جامعه وجود داشته و دارد و پس از این نیز ادامه می یابد. بنابراین بی آنکه بدانیم یا در سطح خودآگاه آن را بخواهیم، زمینه ها و وجودش را درک می کنیم. محور بحث در این است که چقدر و چگونه می توانیم درباره آن حرف بزنیم؟
پس در اولین جلسه که از این در کنار هم بودن پرده برداشتیم جمعی از هنرجویان مؤسسه و همکاران و اعضای مؤسسه در کنار یکدیگر قرار داشتند. امیدواریم که چنین فضایی محدود به اعضای مؤسسه یا منحصر به یکی دو هنر نشود.
در پایان این مقدمه لازم به یادآوری و ذکر است که در سال های اخیر تا امروز کوشیده ایم که فضای گفتگو یا در کنار یکدیگر بودن را تجربه کنیم. این تجربه ها به شیوه های مختلف و غالباً از منظر ادبیات و مظاهر مختلف آن اعم از جلسات داستان، شاهنامه، مثنوی معنوی، تاریخ ادیان و دیگر کارگاه های ادبی، موسیقایی و تجسمی صورت گرفته است. اما این بار و از این منظر، سعی ما به طور خاص بر خود مسئله گفتگو و منطق گفتگو معطوف می شود.
اهداف:
1. درک رابطه بین هنرها به مثابه مسائلی تاریخی، فرهنگی و اجتماعی
2. شکل گیری گفتگو میان فعالان در زمینه های مختلف هنری
3. بررسی روند آموزش در مؤسسه و ایجاد فضای ارتباطی هر چه بهتر و بیشتر با افراد و خانواده ها
4. ایجاد فضای گفتگو و شناخت شیوه های سخن و منطق های گفتگو و تفکر
آنچه در این جلسه گذشت
در آغاز جلسه و پس از درنگ هایی ناشی از عدم تمایل به حرف زدن یا احساس عدم توانایی که عملاً به زبان آورده می شد، رفت و برگشت هایی کلامی میان افراد حاضر اتفاق افتاد. پاره ای سخنان و گفتگوهای سردرگم و البته پراکنده که رفته رفته جانی گرفت و روند گفتگوها سمت و سویی پیدا کرد. البته چون در اولین جلسه قرار داشتیم و موضوع یا سخنران مشخصی برای آن در نظر نگرفته بودیم تا حدودی می شد چنین روند را پیش بینی کرد اما نکته مهم این بود که بالاخره منطق و گفتگویی هدفمند بر جلسه حاکم شد. به طور کلی گفتگوها درباره مسائلی همچون مفهوم واژه های آموزش و هنر، گستردگی و چیستی هنر، تجربیات هنری هر یک از حاضرین، چگونگی قدم گذاشتن در وادی هنر، مخاطب هنر و حتی خودِ عنوان جلسه و لزوم عنوان داشتن این جلسات بود. در پایان، پس از نظرسنجی شفاهی از دوستان حاضر در جلسه درباره موضوع و عنوان دومین جلسه، تصمیم بر این شد که از میان عناوین مطرح شده یکی انتخاب شود. انتخاب نیز از طریق نظرسنجی در سایت پُرس لاین (https://survey.porsline.ir) صورت گیرد. لینک مربوطه از طریق واتساپ مؤسسه در دسترس قرار خواهد گرفت.
عناوین پیشنهادی برای جلسه دوم
1. شناخت عمومی هنر، در مسیر فعالیت هنری چه کمکی به ما می کند؟
2. هنر از مسیر تجربه می گذرد. بنابراین چگونه می توانیم تجربه های هنری مان را به اشتراک بگذاریم؟
3. سیستم کلاس های آموزشی در آموزشگاه های هنری را چطور ارزیابی می کنید؟
4. چرا ما در زندگی چیزهایی را رها می کنیم یا ادامه نمی دهیم؟
5. آیا هنر باید همیشه پیامی عمیق داشته باشد یا می تواند صرفاً به عنوان سرگرمی باشد؟
6. آیا خلاقیت ذاتی است یا می توان آن را پرورش داد؟
دورنمای گپ و گفت ما
با توجه به اینکه در جلسه اول موضوع خاصی را در نظر نگرفته بودیم بنابراین بیشتر به دنبال ایجاد فرصت حرف زدن، بیان نظرها و خاطرات، طرح پرسش و برآوردی برای ادامه این جلسات و در نمایی وسیع تر و دورتر، مسئله آموزش در جامعه بودیم. حال امیدواریم که پس از انتخاب یکی از موضوعات موجود در نظرسنجی، عنوان جلسه دوم را انتخاب کنیم و با برگزاری این جلسه و حتی جلسات آینده اهداف مطرح شده در این متن و حتی اهداف مورد نیاز احتمالی در آینده را پیگیری کنیم.
